Werk en slaap beïnvloeden elkaar, is een dutje op werk de oplossing?
‘Werknemers die minder dan zes uur per nacht slapen, zijn 6,93% vaker afwezig dan zij die ten minste acht uur slapen.’
Uit een reeds gepubliceerd onderzoek van GfK blijkt dat één op de drie Nederlanders vorig jaar last had van een slaaptekort. Dit betekent dat ‘weinig slaap’ tot de top 3 meest voorkomende gezondheidsproblemen in Nederland behoort. “En slaaptekort is een opstapje naar allerlei ellende”, zegt slaaponderzoeker Gerard Kerkhof. Aangezien de biologische klok bij een slaaptekort totaal in de war wordt geschopt, zit daar een kern van waarheid in. Een aantal wetenschappers van de universiteiten Oxford, Cambridge en Harvard zeggen dat weinig slaap zelfs leidt tot meer kans op gezondheidsproblemen, zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en obesitas.
Genoeg slaap werkt beter, dat blijkt uit research van de Nederlandse vereniging voor Slaap- en Waak onderzoek. Werknemers gaven aan beter te presteren met een extra uur slaap. Slaapdeskundige Hans Hamburger vult aan: „We leven in een 24-uurs maatschappij met meer stress en minder tijd om te slapen. En dat betekent dus ook minder tijd om een keer zonder problemen even wakker te liggen.” Een extra uur slaap is dan ook geen overbodige luxe.
Echter, door de 24-uurs mentaliteit wordt er ‘s avonds regelmatig gewerkt, waardoor velen minder slapen dan zij zouden willen. Dit heeft tot gevolg dat één op de vijf werknemers minder scherp op kantoor verschijnt of zelfs even indut gedurende de werkdag.
De gevolgen van onvoldoende slaap
Werknemers die minder dan 6 uur per nacht slapen:
- hebben een slechtere concentratie, waardoor zij meer fouten maken.
- zijn sneller geïrriteerd, emotioneel instabieler en kunnen minder goed relativeren.
- zijn minder flexibel en in staat om in te spelen op onverwachte situaties.
- krijgen een ontregeling in hun biologische klok, stofwisseling en hormoonproductie.
Technologie als mede-aanstichter
Technologie wordt tegenwoordig ook wel bedtijd-uitstelgedrag genoemd. Even door je tijdlijn scrollen voor het slapen gaan, een berichtje versturen of het laatste nieuws checken, we doen het allemaal wel eens. Deze nieuwe gewoonte heeft ervoor gezorgd dat we gemiddeld één uur gebruik maken van technologische gadgets voordat we gaan slapen. Een gewoonte die we weer snel uit ons patroon moeten krijgen.
Het blauwe licht dat deze technologische snufjes geven, heeft een impact op onze gezondheid. Er wordt minder melatonine aangemaakt, waardoor je hersenen onvoldoende rust krijgen en je later in slaap valt. Hamburger benadrukt het belang om voor het slapen gaan je telefoon met rust te laten. “Zorg dat het donker is als je gaat slapen, en zet je telefoon uit, zodat je niet wordt gestoord”, aldus Hans.
Stress belangrijke factor
Ruim één miljoen werknemers in Nederland ervaren een te hoge werkdruk. De managers onder ons hebben daar het meest last van, blijkt uit onderzoek van TNO en het CBS. Deze verhoogde werkdruk zorgt ervoor dat het stresshormoon cortisol in het lichaam verdubbelt en het antistresshormoon uitblijft. De kans dat werknemers tijdens een stresssituatie uit balans raken wordt hierdoor groter. Hierdoor kunnen zij minder goed presteren en ontspannen. Deze ongezonde work-life-balance kan zich uitdrukken in onrustige nachten met weinig slaap, verzuim door stress en uiteindelijk zelfs leiden tot een burn-out.
Mede oprichtster Adrianna Huffington van de Huffington Post is van mening dat je meer presteert als je besluit niet alleen hard te werken, maar ook voldoende rust te nemen. “Dat had mij dan in ieder geval een hoop onnodige stress, uitputting en een burn-out gescheeld”, aldus Adrianna.
Het aantal bedrijven in Nederland dat stress op de werkvloer probeert terug te dringen groeit. Ondanks dat worden de maatregelen in bijvoorbeeld het onderwijs, de zorg en in de juridische branche als onvoldoende beoordeeld. Een gemiste kans, aangezien werknemers verwachten dat hun werkgever er alles aan doet om verzuim door werkstress te voorkomen.
Maak plaats voor rust en flexibiliteit
De mogelijkheid voor werknemers om tussen het werk door even op te laden of zelfs een dutje te doen, wordt in Nederland nog nauwelijks gestimuleerd. Merkwaardig, aangezien het een goede manier is om de productiviteit, het energielevel en de duurzame inzetbaarheid van werknemers te verhogen. Een andere optie voor het stimuleren van uitgerust personeel is om over te stappen naar flexibele werktijden, mits de werkzaamheden dat toelaten. Werknemers kunnen dan zelf hun werkdag indelen.
Slaap expert Paul Kelley is daar een groot voorstander van: “Als we zouden erkennen dat mensen verschillende biologische ritmes hebben, zouden bedrijven de gezondheid van hun werknemers én hun prestaties kunnen verbeteren, zonder ingrijpende of kostbare aanpassingen”.
Adrianna Huffington ondervond aan den lijve het belang van voldoende rust en flexibiliteit. Naar aanleiding van een burn-out, door te hard werken in combinatie met weinig slaap, besloot zij het roer om te gooien. Ze maakte zich los van de gedachte dat 24 uur bereikbaar zijn nodig was voor het succes van de Huffington Post en besloot meer aan zichzelf te denken. Daarnaast heeft Adrianna op kantoor plaats gemaakt voor rustruimtes, waar haar personeel een dutje kan doen of gewoonweg even bij kan komen.
“Er wordt volop van deze ruimtes gebruik gemaakt”, vertelt Adrianna in een interview voor Flow Magazine. “Ondanks dat velen bang waren dat hun collega’s zouden denken dat ze de kantjes ervan af liepen als ze een dutje zouden doen. Maar we hebben ze duidelijk gemaakt dat je het niet raar moet vinden als iemand even pauze wil nemen om weer op te laden – maar wél als iemand uitgeput op de werkvloer rondloopt”, aldus Adrianna.
Uitgeruste werknemers bepalend voor gezondheid
Een goed slaapritme hoort bij een gezonde levensstijl. Op deze manier verklein je niet alleen de kans op een burn-out, maar ook op diverse gezondheidsproblemen, als hart- en vaatziekten, obesitas en diabetes type 2. Het is dan ook belangrijk om tussen het harde werken door af en toe een stapje terug te doen. Daarnaast wordt de werkdruk in een aantal branches als zeer hoog ervaren en verstoort het blauwe licht van technologische apparaten ons slaappatroon.
In de Verenigde Staten, China maar ook in Duitsland wordt daar al rekening mee gehouden. De zogenoemde rustruimtes en flexibele werksfeer geven werknemers de mogelijkheid om een powernap te nemen. Wat ons betreft is het nu aan de Nederlandse bedrijven om ervoor te zorgen dat niemand meer uitgeput op de werkvloer rondloopt.
Oftewel: naast een gezond voedingspatroon en voldoende beweging is een goede nachtrust bepalend voor de gezondheid en duurzame inzetbaarheid van het personeel. Door werknemers de mogelijkheid te geven weer even bij te tanken, kunnen zij er weer tegen aan!
Heb je last van te weinig slaap? Lees deze blog met 13 Tips slaapproblemen die werken!