Sturen op werkgeluk is een belangrijke strategische keuze. Elke euro die geïnvesteerd wordt op werknemersgeluk, betaalt zich vijf keer terug. (Rath & Harter, 2010)
Onderzoek uit de Positieve Psychologie toont aan dat gelukkige werknemers:
- 31% productiever zijn;
- 27% minder ziek zijn;
- 12% meer service en dienstverlening verlenen;
- 69% minder verloop.
Factoren die werkgeluk beïnvloeden
Werk neemt een centrale plaats in in het leven van veel mensen. Het kost over het algemeen veel tijd, het is een belangrijke bron van inkomen, en, minstens zo belangrijk, het vervult in behoeften aan sociale contacten, waardering en erkenning, en zelfontplooiing. Werk is daarmee een factor van betekenis voor menselijk geluk. Dit heeft te maken met:
- Sociaal klimaat; Uit de meeste onderzoeken naar werk en geluk blijkt het sociale klimaat in de organisatie een belangrijke factor. Hoe beter de sociale interactie, hoe hoger de arbeidsvreugde.
- Voldoende uitdaging; Een van de grootste bronnen van onvrede op het werk is verveling en gebrek aan uitdaging. Uitdagingen dragen bij tot het verscherpen van je geest en je creativiteit.
- Bestaanszekerheid; Uit onderzoek blijkt dat werkloosheid direct verband houdt met ongelukkig zijn. Een van de redenen waarom mensen zo ongelukkig worden door het verliezen van hun baan is dat ze vinden dat ze nu niets meer waard zijn of dat ze zelfs het gevoel hebben dat ze niet meer bestaan. Dat komt omdat veel mensen zich identificeren met de rol die ze op hun werk spelen. Daarom is het verstandig wanneer je je zelfbeeld verruimt. Je bent immers meer dan je werk.
- Autonomie; Volgens diverse onderzoeken bepalen medewerkers hun mate van geluk voor een groot deel op basis van de mate van autonomie. Als mensen de ruimte ervaren voor eigen initiatieven, tijdsindeling, en tijdsbesteding verhoog je creativiteit en productiviteit.
- Gezamenlijk doel zorgt voor intrinsieke motivatie binnen je werk; Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mensen gelukkiger zijn als ze blij zijn met hun werk, en dat is niet afhankelijk van een baan met veel prestige. Een gezamenlijk doel blijkt die intrinsieke motivatie het beste te triggeren. En door als medewerker te beseffen dat jij een onmisbaar onderdeel bent om dat doel te bereiken.
- Voldoening halen uit je werk is een belangrijk antwoord op het ervaren van stress. Elke werknemer kan zijn of haar baan veranderen in iets dat een hoger doel dient. Howard Cutler noemt het voorbeeld van een administratief medewerker in een groot bedrijf. Elke dag koos zij iemand uit die niet goed in z’n vel zat. Ze stak deze collega een hart onder de riem of haalde gewoon een kopje koffie. Door haar ‘missie’ ging ze iedere dag met plezier naar haar werk. Wanneer er ruimte is om vanuit jouw drijfveren te kunnen handelen ontstaat er voldoening. Je werkzaamheden zien als een roeping is volgens Amerikaanse psychiater Howard C. Cutler een belangrijke geluksfactor.
- Zelfinzicht en zelfvertrouwen is ook een eigenschap die bijdraagt aan geluk op het werk; Wanneer je weet wat je talenten zijn kun je die inzetten op het werk, waardoor je liefde en betrokkenheid voor het werk groter wordt. Bovendien geeft inzicht je sterke eigenschappen en van je beperkingen zelfvertrouwen. Je weet waartoe je wel en niet in staat bent. Hierdoor word je minder gekwetst wanneer anderen kritiek op je hebben.
Hoe vind je geluk op het werk?
De fundamenten van geluk op het werk zijn onder te scheiden in:
Individueel: Plezier | Voldoening | Competentie | Autonomie
Organisatie: Vertrouwen | Verbinding | Zingeving | Waardering
Al deze componenten dienen dus als belangrijke aanknopingspunten, voor zowel de leidinggevenden als de HR professionals, om duurzame interventies op aan te bieden. Dit kan zijn in de vorm van een jaargesprek, trainingen en workshops en het creëren van bewustwording rondom deze thema’s.
Werkdruk is van invloed op werkgeluk
Ondanks dat werkgeluk de laatste jaren zo goed als gelijk is gebleven, blijkt dat werkdruk een grote invloed heeft op werkgeluk. Mensen met een hoge werkdruk zijn:
- Minder gelukkig in werk & dagelijks leven;
- Sneller geneigd om te kiezen voor een andere baan;
- Eerder geraakt door psychologische onveiligheid;
- Gevoeliger voor negatieve emoties;
- Bezorgder over het krijgen van een burn-out;
- Meer ontevreden over het salaris en arbeidsvoorwaarden.
Door het toenemen van de werkdruk ervaren steeds meer mensen stress en is het ziekteverzuimpercentage van particuliere bedrijven en de overheid in Nederland is van 4.7% in 2020 gestegen naar 5.3% in 2023. Werknemers die aangaven dat de reden voor hun meest recente verzuim werk gerelateerd was, met werkdruk als belangrijkste reden, waren gemiddeld 38 werkdagen niet inzetbaar. De gemiddelde afwezigheid van een werknemer bij verzuim is 17 werkdagen. Van alle werknemers die verzuimden vanwege werkdruk, was 33 procent langdurig (20 werkdagen of meer) afwezig. Dat is ruim twee keer zo hoog als gemiddeld bij werknemers die verzuimden.
Hierdoor stroomt onnodig veel menselijke energie weg uit organisaties, met een lager prestatieniveau als gevolg.
Persoonlijk leiderschap en waardering
Uit de resultaten van het Nationaal Werkgeluk onderzoek van 2023 blijkt dat mensen die goed inzicht hebben in hun eigen talenten niet perse altijd meer werkgeluk ervaren. Herbij is het ook van belang dat zij de waardering voelen van zowel hun collega’s als hun leidinggevenden.
Op de stelling ‘Mijn collega’s kennen mijn sterke kanten voldoende’ (77% gaf aan dat dit ook zo was) scoort men op werkgeluk als volgt:
- Bij laag: 52 % laag op werkgeluk
- Bij gemiddeld: 79% midden op werkgeluk
- Bij hoog: 90% hoog op werkgeluk
Op de stelling ‘Mijn leidinggevende kent mijn sterke kanten voldoende’ (70% gaf aan dat dit ook zo was) scoort men op werkgeluk als volgt:
- Bij laag: 39 % laag op werkgeluk
- Bij gemiddeld: 71% midden op werkgeluk
- Bij hoog: 87% hoog op werkgelukHieruit kun je opmaken dat het kennen van de eigen talenten en vaardigheden (competenties) niet alleen een belangrijke factor is die bijdraagt aan werkgeluk, maar ook dat de omgeving (collega’s en leidinggevende) jouw competenties herkennen en erkennen een belangrijke meerwaarde is voor het creëren van meer werkgeluk. Door persoonlijk leiderschap zijn mensen beter in staat te communiceren vanuit zelfinzicht. Wat leidt tot meer zelfvertrouwen en het vermogen om aan te geven waar de talenten en valkuilen liggen. Dit leidt dan weer tot meer werkgeluk!
Tijdig aan de slag
Naast het feit dat geen aandacht besteden aan de bovengenoemde thema’s ten koste gaat van de individuele prestatie is het uit preventief oogpunt ook belangrijk om hier op organisatieniveau aandacht voor te hebben. Verschillende onderzoeken tonen aan dat omgang met gelukkige mensen anderen gelukkiger maakt. ‘Geluk is een collectief fenomeen’, zegt Chiel van der Linden, één van de organisatoren van ‘Het gelukkigste congres van Nederland’. Het tegenovergestelde kan dus ook gebeuren.
Het loont om van geluk een businesscase te maken!
Zoals gezegd, uit onderzoek is gebleken dat gelukkige mensen productiever en creatiever zijn. Zij kunnen tevens beter omgaan met stress en zijn zelfs minder vaak ziek. Dit klinkt toch als muziek in de oren?
Door de focus op het geluk van de werknemer te richten en door een bedrijfscultuur en omgeving te creëren waarin geluk wordt gestimuleerd floreert het hele bedrijf. Geluk is sterk gecorreleerd met gezondheid. Dat blijkt onder meer uit het feit dat geluk voorspellend is voor de levensduur, onafhankelijk van eerdere gezondheid. Omdat gezondheid een substantieel effect heeft op een gelukkig leven, biedt dit een interessante ingang voor een preventief gezondheidsbeleid gericht op duurzame inzetbaarheid. Samenwerken met Simple Check biedt hier uitkomst! Door inzicht te krijgen in thema’s als ‘persoonlijk leiderschap’ maar ook door inzicht te krijgen in de mentale en fysieke gezondheid, de rol van de leidinggevende en het ervaren van werkplezier en betrokkenheid creëer je bewustwording op individueel niveau en krijg je als organisatie belangrijke stuurinformatie om je beleid op aan te passen. Simple Check biedt niet alleen interessante -0-metingen op al deze thema’s, maar ook gerichte interventies en vervolgtrajecten.
Geluk wordt voor 40% bepaald wordt door het eigen gedrag en denkpatronen_Professor Sonja Lybuomirsky
Universiteit van Californië
