• min

Docenten duurzaam inzetbaarbaarheid

Dit leek me een interessante insteek voor een nieuw artikel. Immers, de werkdruk van de docenten is te hoog en de waardering vaak te laag, een onderwerp dat zelfs in mijn privéleven aan de orde komt. Toch merkte ik dat het verhaal moeizaam kwam. Ik las onderzoeken en interviews, verzamelde data en dacht aan de rode draad. (Maar liefst 46% van de ondervraagde docenten geeft aan verkrampt aan het werk te zijn!!) Maar wat ik ook las, ik vond het te abstract, te onpersoonlijk. Ik miste waar het, wat mij betreft, werkelijk om gaat; wat doet het vak ‘docent’ met de persoon ‘docent’. Eén ding weet ik wel zeker; docenten duurzaam inzetbaarheid verdienen meer aandacht en begeleiding, meer respect en waardering, en vooral meer ondersteuning.

Het echte verhaal over, docenten duurzaam inzetbaarheid

Cijfers en statistieken deden wat mij betreft afbraak aan mijn boodschap. Terwijl dit ‘normaal gesproken’ onderbouwend werkt. Ik merkte dat de boodschap veel persoonlijker ligt dan het communiceren van cijfers en het schetsen van een ‘algemeen’ beeld. Ik merkte dat ik, juist omdat ik zoveel opgebrande docenten in mijn directe omgeving ken en spreek, liever het verhaal achter de feiten wil delen.

Een verhaal dat aangeeft hoe groot dit probleem binnen het onderwijs is. Een verhaal vertelt vanuit het hart, niet vanuit cijfers. Een artikel dat aangeeft in wat voor spagaat veel docenten zitten. Een artikel dat inzicht biedt in de strijd die er voor veel docenten nu al jaren wordt gevoerd. Zonder dat daar een oplossing voor komt. Het verhaal dat zich blijft herhalen, juist omdat de docent zo een toegewijde competente werknemer is. Juist omdat er van deze werknemer zo veel wordt gevraagd.

Feit: Factoren die binnen het onderwijs een rol spelen bij het verhogen van werkstress zijn onder andere de toenemende beperkingen van de autonomie en regelmogelijkheden, de verhoogde taakeisen in de werkcontext (zoals verhoogde administratieve last, de voortdurende organisatorische veranderingen), de verhoogde taakeisen in de werkinhoud (zoals de prestatiedruk) en de zware geestelijke en emotionele belasting.

Eén van de belangrijke persoonskenmerken die volgens mij iedere docent heeft is de toewijding aan zijn of haar functie. Verder zijn de persoonskenmerken zoals; loyaal, integer, empathisch, zorgzaam, zorgvuldig en het hebben van een groot verantwoordelijkheidsgevoel belangrijk om het vak goed te kunnen uitoefenen.

Daarnaast is er de behoefte tot groei en ontwikkeling. Deze persoonskenmerken zorgen er dus voor dat iemand wel of niet geschikt is voor het vak docent. En als er, zoals bekend, binnen het onderwijs, te veel wordt gevraagd van de docent, dan zijn het juist deze persoonskenmerken die maken dat het lastig is om hier adequaat en duurzaam mee om te gaan.

Want wat gebeurt er met je, als docent, wanneer je aangeeft ‘ik kan niet meer’? Laat je dan je collega’s zitten? (Denk aan ‘loyaal’.) Laat je dan je leerling zitten die met smacht zit te wachten op een cijfer? (Denk aan verantwoordelijkheidsgevoel.)

Feit: Uit onderzoek van TNO en CBS (2015) blijkt dat het onderwijspersoneel het hoogste percentage burn-out klachten kent van alle beroepscategorieën: ruim één op de vijf mensen heeft er last van en dit percentage blijft stijgen.

Eén ding weet ik zeker. De mens als docent is gedreven, loyaal en trouw. Een docent geeft niet snel op. Ze zullen vaak juist nog meer hun schouders eronder zetten. Nog meer hun best doen. En houden daarmee vaak, hoe goed bedoelt ook, de situatie in stand. Ze nemen en behouden daarmee de verantwoordelijkheid. Dit is de valkuil van iedere docent. En juist daar moet meer aandacht voor zijn. Meer begeleiding. Begeleiding vanaf het begin van de carrière.

Feit: op dit moment blijkt dat een derde van de docenten onder de dertig binnen vijf jaar stopt met lesgeven. De oudere werknemers in het onderwijs daarentegen blijven heel loyaal aan hun werkgever. Een baan buiten het onderwijs zien oudere werknemers niet als optie: veelal hebben deze werknemers in het onderwijs nooit ander werk gedaan. Zij hebben zodoende ook geen vergelijkingsmateriaal. Dit wordt mede veroorzaakt doordat zij weinig diversiteit in functies ervaren.

Meer ontwikkeling op innerlijk leiderschap. Meer inzicht in waar de grenzen liggen en waar de uitdagingen. Meer zelfinzicht. Met andere woorden; een beleid gericht op duurzame inzetbaarheid.

Zo blijkt uit onderzoek van Wim van de Grift en Michelle Helms-Lorenz (de reductie van de voortijdige beroepsverlating in het voortgezet onderwijs, 2014, Radboud Universiteit), waaraan ruim zestig scholen en 337 beginnende leraren meededen, dat betere begeleiding niet alleen leidt tot minder uitval van docenten, maar ook tot kwalitatief betere lessen.

De ankers van onze maatschappij

Volgens mij is iedereen het er wel over eens; docenten zijn een belangrijke beroepsgroep. En dus, is de docent als mens, heel belangrijk. En die mensen, die docenten hebben het te zwaar. Deze mensen, deze personen hebben last van een te grote en langdurige werkdruk en hebben te weinig mogelijkheden dit duurzaam op te lossen. Het risico op uitval door bijvoorbeeld burn-out-klachten in het onderwijs is echt te groot.

Duurzame investering

Wie stopt dit? Zijn dit de docenten zelf? Is dit de taak van HRM? Ik denk het wel. Door meer aandacht te vragen en te genereren. Door open te staan voor verandering. Door meer begeleiding. Inzicht creëren in de werkbeleving is daarbij een belangrijke tool. Inzicht in zowel de fysieke als mentale gezondheid van de docenten biedt een handvat voor verdere ontwikkeling. Een Health Check is dan ook een verantwoorde investering. Duurzaam ook!

Bron:

https://www.vn.nl/jonge-docentenuitval-aafke-romeijn/
http://www.intermediair.nl/carriere/werk-en-leven/gezondheid-stress-burnout/Het-onderwijs-brandt-mensen-op
http://www.vgs.nl/wp-content/uploads/EindrapportDuurzameinzetbaarheidJUNI2014.pdf

Meer lezen?

Hieronder vind je een selectie van andere interessante nieuwsberichten die aansluiten bij wat je zojuist hebt gelezen. Ontdek en laat je inspireren!

Omgaan met een storing of tegenslag door inzet van ‘de Cirkel van 8’

Iedereen ervaart wel eens een tegenslag. Een effectieve techniek om hiermee om te gaan is 'de cirkel van 8', veel gebruikt bij conflictbemiddeling en probleemoplossing. Deze tool helpt je jouw eigen rol en dynamiek te herkennen en erkennen, waardoor je inzicht krijgt in onderliggend gedrag en behoudt je een gevoel van verantwoordelijkheid en invloed. Hierdoor word je geen slachtoffer van de situatie en lukt het je om vanuit acceptatie te komen tot een passende oplossing.

4 juni, 2024

Positieve gezondheid met een vleugje duurzame inzetbaarheid

Positieve Gezondheid is een benadering die zowel binnen de gezondheidszorg als het onderwijs steeds meer aandacht krijgt. En dat is niet voor niets. Het blijkt dat door de focus te leggen op de mogelijkheden, de veerkracht en de zingeving van mensen, dit leidt tot meer gezondheid, welzijn en werkplezier. Daarnaast zorgt deze aanpak voor betere beheersing van zorgkosten en een effectieve samenwerking en afstemming met alle betrokken partijen. Echter wordt deze benadering vooral toegepast op het verbeteren van de zorg en/of diensten, en in mindere mate richting de eigen medewerkers. En dat vinden wij zonde. Lees verder over onze innovatieve methode om Positieve Gezondheid te integreren met de duurzame inzetbaarheid van jouw medewerkers.

28 mei, 2024

Hoe voer je een verzuimgesprek?

Verzuimgesprekken zijn een cruciaal onderdeel van effectief verzuimmanagement en dragen bij aan zowel het welzijn van medewerkers als de operationele efficiëntie van de organisatie. Het gemiddelde ziekteverzuim in Nederland is ongeveer 5%, wat betekent dat elke dag 5 van de 100 werknemers niet aan het werk zijn. Verzuim draagt aanzienlijk bij aan de jaarlijkse kosten voor een bedrijf. Het is daarom enorm belangrijk om binnen een bedrijf aandacht te besteden aan het voorkomen en terugdringen van ziekteverzuim. Een effectief instrument hiervoor is het voeren van een goed en efficiënt verzuimgesprek. Een verzuimgesprek is gericht op het verminderen of terugdringen van verzuim én het bevorderen van het welzijn van medewerkers. Al met al dus een belangrijk onderdeel van een duurzaam inzetbaarheidsbeleid. Maar lang niet iedere werkgever of leidinggevende weet hoe je een effectief verzuimgesprek kunt voeren. Lees verder voor een aantal belangrijke tips.

27 mei, 2024