Kwetsbaarheid – zowel privé als op het werk een goed idee

Als je in het woordenboek opzoekt wat kwetsbaarheid betekent, dan lees je ‘vatbaar voor verwonding of ander onheil’ en ‘erg gevoelig’. Als je uitgaat van deze definitie dan is het niet verwonderlijk dat veel mensen het moeilijk vinden om zich kwetsbaar op te stellen. Deze definitie van kwetsbaarheid heeft een negatieve lading. Kwetsbaarheid zou een teken van zwakte zijn en wordt geassocieerd met gevoelens van schaamte, angst en onmacht. Op het moment dat je jezelf kwetsbaar opstelt kun je gekwetst, veroordeeld en afgewezen worden. Ook kan er misbruik worden gemaakt van je openheid. Dit zorgt er voor dat veel mensen het moeilijk vinden om zich kwetsbaar op te stellen. En toch is kwetsbaarheid belangrijk. In dit artikel hier meer over.

Brené Brown – De kracht van kwetsbaarheid

De Amerikaanse onderzoekster Brené Brown zegt in haar inspirerende TED talk ‘The power of vulnerability’  (de kracht van kwetsbaarheid) heel mooi:

“Kwetsbaarheid is de kern van schaamte, angst en onze strijd voor eigenwaarde. Maar het is ook de oorsprong van plezier, creativiteit, erbij horen en van liefde.”

In haar TED talk legt ze uit dat de basis van schaamte de angst is om niet verbonden te zijn met anderen, er niet bij horen en geen liefde waard zijn.  Door onze cultuur en door (social) media wordt een beeld gecreëerd van hoe het zou ‘moeten’ zijn. Dat is ons vergelijkingsmateriaal en het niet voldoen hieraan brengt gevoelens van schaamte en onzekerheid met zich mee. En die gevoelens proberen veel mensen te vermijden. Door dit te doen ga je eigenlijk de essentie van het leven uit de weg. Dan probeer je niets wat kan mislukken. Je laat niets van jezelf zien wat niet met zekerheid geaccepteerd zal worden. En je gaat niets aan wat niet gegarandeerd een succes zal worden. En dan loop je een hoop dingen mis.

Het perfecte plaatje

Veel mensen zetten vanuit angst en onzekerheid een masker op. Op het werk ben je de professional, sta je stevig in je schoenen en kan je goed met stress en werkdruk omgaan. In je privéleven ben je een liefhebbende partner, een goede ouder voor je kind, heb je een druk sociaal leven en sta je altijd voor iedereen klaar. Aan verwachtingen willen voldoen en de behoefte hebben om er bij te horen spelen hier vaak een rol bij. Maar onder dat masker zitten angsten, twijfels en onzekerheden. Misschien is de werkdruk wel te hoog. Of heb je op je werk nieuwe taken gekregen waar je veel moeite mee hebt. Misschien twijfel je of je wel een goede ouder bent als je weer eens onredelijk boos geworden bent tegen je kind. Er is niemand die dit soort kwetsbaarheden niet kent. Ze zijn menselijk. Maar op het moment dat je alleen maar het ‘perfecte plaatje’ laat zien, dan sta je in het contact met anderen niet dicht bij jezelf. Je draagt dan een masker. En wat is het ‘oordeel’ dat anderen over jou geven dan eigenlijk waard? Vinden ze jou aardig of de persoon met het masker op?  Daarnaast kost het ook veel energie om dat perfecte plaatje in stand te houden. Op die manier leg je een goede basis voor een burn-out.

De voordelen van kwetsbaarheid

Voor als je het moeilijk vind om je kwetsbaar op te stellen, hier nog de voordelen op een rijtje.

• Door je kwetsbaar op te stellen laat je zien wat er zich in jou afspeelt. Je emoties, maar ook je verlangens. Door dit te doen schep je duidelijkheid naar anderen, maar ook naar jezelf.
• Kwetsbaarheid gaat samen met zelfacceptatie. Mogen zijn wie je bent, inclusief je tekortkomingen.
• Door uit te spreken dat je iets niet weet of iets moeilijk vind maak je eventuele verwachtingen duidelijk en geef je anderen de kans om je te helpen.
• Het uiten van angsten en onzekerheden lucht op en brengt ontspanning.
• Door je eigen mening te geven, ook als die afwijkend is blijf je trouw aan jezelf.
• Als je open bent naar anderen maak je  de drempel voor hen lager om zich ook naar jou open te stellen.
• Door het te bespreken als je tegen grenzen aan loopt kan er meer rekening gehouden worden met je.
• Het getuigt van moed om je kwetsbaar op te stellen.
• Zonder kwetsbaarheid kan er geen echte verbondenheid ontstaan met anderen. En dat is juist waar ieder mens behoefte aan heeft.

Kwetsbaar opstellen – ook op het werk

Je kwetsbaar opstellen werkt in je privéleven, maar ook in een zakelijke omgeving is het goed om te doen. Al zal dat wellicht als een nog grotere drempel worden ervaren. Bij vrienden en familie voel je je over het algemeen veiliger en vertrouwd en zal het makkelijker zijn om je zwaktes te tonen en je kwetsbaar op te stellen. In een zakelijke omgeving is dit anders. Toch is kwetsbaarheid op kantoor de sleutel tot betere relaties met collega’s en bijvoorbeeld ook klanten. Dit betekent niet dat je altijd maar alles moet vertellen en je diepste geheimen moet blootleggen. Het betekent alleen dat je niet moet doen alsof alles altijd maar fantastisch is. Naast de uitingen van succes, enthousiasme en geluk deel je ook wat van je persoonlijke uitdagingen en worstelingen. Relaties zijn essentieel voor zakelijk succes en de beste relaties komen voort uit emotionele connectie. Emotionele connectie kan alleen worden opgebouwd bij eerlijkheid. Dus niet het alleen maar delen van successen, maar ook de ervaringen van mislukking of worsteling. Of het mogelijk is om je kwetsbaar op te stellen op het werk hangt erg af van de bedrijfscultuur en de sfeer onderling. Maar is deze open cultuur er niet, dan zou dit absoluut een goed verbeterpunt kunnen zijn binnen de organisatie. Uiteindelijk hebben zowel de werkgever als de werknemer hier baat bij!

Ellen Rentenaar, coach bij Simple Check:

“Ik geef de workshop ‘ Werken aan je mentale fitheid’ omdat ik sterk geloof in de kracht van weerbaarheid en je kwetsbaar durven opstellen.” 

Ter inspiratie

Hieronder nog de inspirerende TED talk van Brené Brown over de kracht van kwetsbaarheid. Nederlands ondertiteld.