Geld besparen door een plantaardig voedingspatroon
Om tot zijn bevindingen te komen, analyseerde professor Annemans de bestaande wetenschappelijke literatuur. Er bestaan al heel wat studies op lange termijn naar de invloed van voeding op bijvoorbeeld diabetes en hartziekten. Annemans nam die onder de loep en ging vervolgens voor de komende twintig jaar uit van twee scenario’s: of de mensen blijven eten hoe ze nu eten, of ze schakelen over naar een plantaardiger dieet, zoals bijvoorbeeld het mediterrane.
Hij kwam daarbij tot de vaststelling dat als 10 procent van de Belgische bevolking daadwerkelijk op een plantaardiger eetpatroon overschakelt, dat per duizend mensen op 20 jaar tijd uitkomt op een winst van 200 gezonde levensjaren. Geëxtrapoleerd naar de volledige volwassen Belgische bevolking is dat 160.000 jaar winst. En al die gezonde jaren zorgen dus voor een besparing voor onze overheid. Eentje van maar liefst 1,3 miljard euro.
Het is voldoende om ervoor te zorgen dat maximum een derde van wat je eet van dierlijke oorsprong is. De overige twee derde moet minimum van plantaardige oorsprong zijn; noten, zaden, fruit, peulvruchten, groenten, soja en olijfolie. _Lieven Annemans, gezondheidseconoom
Verplicht vegetariër?
“Neen”, zegt Annemans. “Het is eigenlijk voldoende om ervoor te zorgen dat maximum een derde van wat je eet van dierlijke oorsprong is, bijvoorbeeld vlees, melk en kaas. De overige twee derde moet minimum van plantaardige oorsprong zijn; noten, zaden, fruit, peulvruchten, groenten, soja en olijfolie.”
Ook in Nederland dringt het steeds meer door dat we nog wel wat stappen kunnen maken richting een gezonde voedselkeuze. Eten volgens de Schijf van Vijf is hier dan ook op gericht en is ook nog eens minder belastend voor het milieu. 20% besparen op je CO2-uitstoot is eenvoudiger dan je denkt. Dat blijkt uit een recent gemaakte berekening van het Voedingscentrum.
Wil de overheid ervoor zorgen dat de kosten van de ziekteverzekering aanzienlijk dalen, dan moet ze dus inzetten op een bevolking die minder dierlijke en meer plantaardige voeding eet.
Voedingsadviezen
Prof. Lieven Annemans gaf zijn uitleg op een symposium naar aanleiding van het twintigjarige bestaan van de Alpro Foundation. Dat onafhankelijke instituut werd in 1996 opgericht met als doel het wetenschappelijke onderzoek rond plantaardige voeding te ondersteunen en de kennis en het bewustzijn omtrent voeding en gezondheid te bevorderen.
Volgens Annemans geeft overigens de “dagelijkse inname van sojaproducten als onderdeel van een plantaardige voeding vergelijkbare resultaten: als 10 procent van de Belgische volwassenen dagelijks sojaproducten zou consumeren, dan brengt dat de overheid op 20 jaar tijd ruim 1,5 miljard euro op.”
Op weg naar meer plantaardige voeding
Je kunt prima zonder vlees, als je goede vervangers en andere voedingsmiddelen eet om voldoende ijzer, vitamine B1 en B12 binnen te krijgen. Er zijn voldoende volwaardige plantaardige producten, die je in plaats van vlees kunt eten. Denk aan peulvruchten, noten, soja en kant-en-klare vleesvervangers.
Minder vlees en zuivel en méér volkoren graanproducten, peulvruchten, groenten, fruit en plantaardige vleesvervangers geven een lager risico op hart- en vaatziekten. Tegelijkertijd is de productie van granen, groente en fruit wat betreft uitstoot van broeikasgassen en landgebruik milieuvriendelijker dan de productie van vlees en zuivel.
Onze Tips
Onze tips voor gezond én duurzaam eten:
- Eet minder grote porties vlees of kies vaker vleesvervangers. Goede opties zijn: peulvruchten, noten, soja (tofu, tempé) en kant-en-klare vleesvervangers op basis van tarwe, soja of lupine.
- Eet minder zuivel. Dat kan het beste door weglaten van uitzonderingsproducten, zoals: volvette kaas, roomboter, ijs, koffiemelk, slagroom, gezoete zuiveltoetjes en kookroom.
- Eet meer groente en fruit. Je kunt groente ook tussen de maaltijden door eten, of twee verschillende soorten groente bij de avondmaaltijd serveren.
- Drink kraanwater in plaats van zoete dranken. Thee en koffie zonder suiker zijn ook goede opties, maar hebben een wat hogere milieubelasting dan kraanwater.
- Als je vis eet, kies dan een vissoort die duurzaam gevangen of gekweekt is. Dit kun je opzoeken in de Viswijzer.
- Let goed op portiegroottes om verspilling te voorkomen. Weeg ongeveer 80 gram per persoon droge pasta en rijst af of reken gemiddeld 4 aardappelen per persoon.
Eten volgens de mediterrane keuken, wat houdt dat in?
De mediterrane leefstijl wordt niet alleen door professor Lieven Annemans genoemd als het gaat om gezond oud worden. Twee mediterrane landen maken deel uit van de vijf zogenoemde blue zones, zones waar grote groepen mensen meer dan 100 jaar oud worden, in goede gezondheid. Het mediterrane dieet verschilt van land tot land. Zo heeft het oorspronkelijke voedingspatroon van bijvoorbeeld Kreta andere eigenschappen dan dat van Sardinië. Maar over de hele linie zijn er veel overeenkomsten die zorgen voor de positieve uitwerking op onze gezondheid.
In grote lijnen ziet het mediterrane voedingspatroon er als volgt uit:
- verse groenten en fruit,
- peulvruchten zoals bruine bonen en linzen,
- olijfolie,
- noten en zaden,
- vis,
- kip,
- volkoren producten,
- met mate: rood vlees en melkproducten.
Waarom is mediterraan eten zo gezond?
In groenten, fruit, peulvruchten en volkoren producten zitten naast vitaminen ook veel vezels. Daardoor worden koolhydraten heel geleidelijk omgezet in bloedsuiker. In olijfolie, noten en vis zitten veel onverzadigde vetten, die gezond zijn voor hart en bloedvaten.
Let wel op: het mediterrane voedingspatroon is heel anders dan zoals wij hier ‘Italiaans’ eten met grote pizza’s en borden vol met pasta. Neem daar het liefst niet al te veel van. Daarnaast lijkt het waarschijnlijk dat de goede gezondheid van de inwoners van het Middellandse Zee-gebied niet alleen met voeding te maken heeft. Ook de leefstijl speelt hier in mee. Ze zijn ontspannen, nemen de tijd om te eten, kweken veelal hun eigen groente en kruiden en bewegen regelmatig.
Een gevarieerd eetpatroon is verstandig, ook als je minder vlees eet. Wissel dus zoveel mogelijk af tussen rood vlees, gevogelte, vis, ei en plantaardige vleesvervangers.
Wil je over dit onderwerp meer weten, bekijk onze blog: Ontdek de kracht van plantaardig eten!
‘Bron: knack.be / vmt.nl / diabetesfonds / voedingscentrum’
